Een grote groep mensen die een streng dieet volgt zal na verloop van tijd weer terugvallen op het oude gewicht, of zij worden zelfs nog zwaarder. Wat zijn de effecten van deze schommelingen op het lichaam? Is jojo-lijnen schadelijk en hoe voorkom je het jojo-effect? In dit artikel worden deze vragen beantwoordt.
Wat is het jojo-effect?
Diegene die regelmatig op dieet is, weet er alles van. Je gaat op dieet, valt vervolgens een paar kilo af, je vervalt weer in je oude voedingspatronen en komt binnen de kortste keren weer op je oude gewicht of zelfs nog zwaarder.
Een streng dieet houdt meestal in dat er een drastische inperking van de calorieën wordt opgelegd. De stofwisseling wordt door je lichaam hierdoor zoveel mogelijk beperkt en vertraagd, omdat je lichaam merkt dat er onvoldoende calorieën binnenkomen (spaarstand). Vervolgens probeert je lichaam op allerlei manieren calorieën te besparen om toch zo goed mogelijk te kunnen blijven functioneren. Als gevolg hiervan verlies je tijdens een streng dieet niet alleen vet, maar ook een substantiele hoeveelheid spieren. Deze spieren zijn juist belangrijk voor je rustmetabolisme. Vergeet niet dat je spieren ongeveer 70 procent van je totale hoeveelheid energie verbruiken.
Waarom schiet mijn gewicht omhoog zodra ik met lijnen stop?
Als je na een aantal weken het streefgewicht hebt bereikt en weer normaal gaat eten, grijpt je lichaam die gelegenheid aan om weer reserves op te bouwen en het lichaam te herstellen. Door de lage inname uit de dieetperiode is je stofwisseling trager geworden. Als gevolg hiervan zal een plotselinge toename van het aantal calorieën betekenen dat deze calorieën worden opgeslagen door het lichaam (als vet). Je lichaam komt in een soort overleefstand of survivalmodus waardoor het alle voedingsstoffen zo efficiënt mogelijk zal opslaan waardoor je gewicht en vetpercentage juist toenemen.
Is jojo-lijnen schadelijk?
Behalve vervelend, is jojo lijnen ook niet goed voor je lichaam. Herhaaldelijk schommelingen in het gewicht zijn in verband gebracht met een vergrote kans op hartziekten, diabetes, galblaasaandoeningen en vroegtijdig overlijden (Bean, 1997). Een verklaring hiervoor is dat het vet meestal opnieuw opgeslagen wordt in de buik, dichter bij de lever, in plaats van aan de oppervlakte van het lichaam, zoals bij de heupen, dijen en armen. Het risico van hartziekten neemt daardoor toe. Een andere verklaring is dat jojo-lijnen kan leiden tot een verlies van de vetvrije massa (inbegrepen van orgaanweefsel) en deficiënties van voedingsstoffen, met als gevolg schade voor de hartspier en je weerstand (Bean, 1997).
Bovendien kan het jojo-lijnen slecht zijn voor je psychische gesteldheid. Elke keer dat je weer aankomt, ervaar je dat als een nederlaag, wat afbreuk kan doen aan je zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde.
Hoe voorkom je het jojo-effect?
- Probeer niet te snel af te vallen. Probeer een leefstijlverandering te realiseren
- (totalbody metabolic ) in plaats van een streng en kort dieet.
Houd je gewicht stabiel. Maximaal een halve kilo per week. - Diëten is ook het veranderen van eetgewoonten en levensstijl
- Stel een reëel streefgewicht vast voor jezelf. Geen extreme doelen opstellen
- Geloof niet in extreme succesverhalen
- Volg dus geen crashdiëten die je calorie-inname zeer drastisch beperken, maar nuttig maximaal 300 tot 500 calorieën per dag minder om op een gezonde manier af te vallen
- Afslanken en gewoonteverandering kost tijd. Neem deze tijd! Een nieuwe gewoonte aanleren kost minimaal ongeveer 30 dagen.